KANDUNGAN PANTUN MELAYU

Pembayang atau sampingan
Pembayang terletak pada bahagian setengah pertama setiap rangkap. Pembayang memainkan peranan untuk memberi persamaan bunyi/rima kepada maksud. Pembayang pada baris pertama hendaklah ada hubung kait dengan pembayang pada baris berikutnya dalam setiap rangkap pantun.

Maksud dan isi
Maksud atau isi terdapat dalam setengah bahagian kedua dalam setiap rangkap pantun. Pada bahagian inilah tersurat dan tersirat apa yang hendak disampaikan dalam pantun tersebut(tema)

Perkataan
Pantun biasnya mengandungi empat atau tiga patah perkataan pada tiap-tiap baris. Pantun yang baik memamparkan bilangan perkataan pada tiap-tiap baris yang sama bilangannya.

Suku kata
Tiap-tiap patah perkataan terdiri daripada tiga atau empat suku kata. Dalam tiap-tiap baris pula hendaklah mengandungi antara lapan hingga dua belas suku kata. Pantun yang baik mengandungi jumlah suku kata yang sama banyak.

Rima atau bunyi
Rima ialah bunyi yang sama pada bahagian tengah atau akhir pada tiap-tiap baris pantun. Rima yang baik mempunyai bunyi yang sama dalam setiap rangkap pantun. Rima pada baris pertama pembayang mestilah sama dengan rima baris pertama maksud dan begitulah seterusnya. Rima pantun yang terbaik ialah a,b,a,b dan ada juga berima a,a,a,a

Pantun dibawah mengandungi 4 patah perkataan dan 9 suku kata setiap baris. Contoh pantun yang baik:

Ba/ik/ ber/ga/las/ ba/ik/ ti/dak,
Bu/li/-bu/li/ ber/ta/li/ be/nang/;
Ba/ik/ ber/ba/tas/ ba/ik/ ti/dak/,
A/sal/ bu/di/ sa/ma/ di/ke/nang/.

Ciri-ciri pantun yang baik
Pantun yang baik ialah pantun empat kerat yang mempunyai ciri-ciri berikut:
-mengandungi 4 kerat/baris
-jumlah perkataan dalam sebaris antara 4-5 patah perkataan
-jumlah suku kata sebaris antara 8-12 suku kata
-ada hubungan antara pembayang (2 baris di atas) dan maksud (2 baris di bawah)
-bunyi rima akhir seuntai pantun itu mestilah sama a,b,a,b.
-bahasa yang halus, penuh kiasan dan sindiran serta banyak menggunakan unsur alam.
-maksud isinya sarat dengan pengajaran, moral dan falsafah hidup.
-sarat dengan ciri-ciri tradisional- penggunaan rangkap, ada pembayang dan maksud.
-mempunyai nilai hidup masyarakat yang menggambarkan perspektif masyarakat yang
melahir dan menggunakannya.

Jenis-jenis pantun
-Pantun 2 kerat
-Pantun 4 kerat(jenis paling popular)
-Pantun 6 kerat
-Pantun 8 kerat
-Pantun 10 kerat
-Pantun 12 kerat
-Pantun 14 kerat
-Pantun berkait

Fungsi Pantun
-Memberi nasihat sosialisasi dan pendididikan
-Sindiran atau tempelak
-Melepaskan rindu dan kasih sayang
-Menyatakan penghargaan/terima kasih
-Berteka-teki atau mencabar ketangkasan fikiran
-Hiburan atau jenaka

Di mana orang berpantun
-Majlis pertunangan dan perkahwinan
-Teks pengacara/juruacara dan ucapan dalam majlis rasmi
-Pertandingan berbalas pantun
-Alunan lagu rakyat
-Lagu kanak-kanak
-Lagu-lagu asli
-Dikir Barat dan lain-lain lagi


Dewan Bahasa dan Pustaka